Napęd RWD – czyli jaki? Schemat, zasada działania, wady i zalety
Spis treści:
Który rodzaj napędu pojawił się jako pierwszy?
Tylny napęd kojarzy się dziś głównie z samochodami sportowymi. Nie zawsze jednak tak właśnie było. Tylne koła odpowiadały za napędzanie aut od zarania dziejów motoryzacji. Dopiero z czasem zmiany technologiczne poszły w stronę rozwiązań typu FWD i AWD.
Jak działa napęd na tył?
W klasycznych autach RWD układ wygląda następująco. Silnik identycznie jak w napędzie FWD jest umieszczony z przodu (przed osią), a jego moc trafia za pomocą wału napędowego wprost na tylną oś. Takie rozwiązanie jest dominujące, choć wyróżniane są jeszcze cztery rodzaje napędu na tylną oś samochodu. Bo jednostka napędowa może być równie dobrze umieszczona za tylną osią, przed nią lub centralnie nad nią, ewentualnie pomiędzy przednią a tylną osią. Bardzo ważne jest to, że poszczególne typy napędu można stosować bez względu na rodzaj paliwa zastosowany w pojeździe.
W klasycznym RWD silnik umieszczony jest z przodu. Różnie bywa jednak ze skrzynią biegów. Czasami identycznie jak w napędzie na przednią oś znajduje się ona z przodu, a czasami bywa przenoszona na tylną część pojazdu. W tym przypadku chodzi o uzyskanie lepszego rozkładu mas.
- Skąd się wzięło oznaczenie RWD? To skrót od angielskich słów rear wheel drive, czyli właśnie napęd na tylne koła.
Napęd tylny a FWD i AWD
FWD to nic innego, jak front wheel drive (napęd na przednie koła). W przypadku napędu przedniego kluczem do sukcesu okazały się oszczędności przestrzeni (inżynierowie mogą stworzyć większą kabinę pasażerską za sprawą bardziej kompaktowego układu napędowego), ale i możliwość cięcia kosztów (auto jest tańsze w produkcji). Dlatego poprzeczne umieszczenie silnika z przodu i napęd przekazywany na przednie koła to najczęstsze rozwiązanie w samochodach popularnych.
- Skumulowanie masy silnika, napędu, przekładni i funkcji kierowania w jednym miejscu sprawia, że przedni napęd jest szczególnie podatny na występowanie efektu podsterowności, w którym przednie koła tracą przyczepność. Dlatego tak ważne jest stosowanie w tego typu pojazdach systemów wspomagania jazdy.
AWD to nic innego jak skrót od all wheel drive (napęd na wszystkie koła). Choć rozwiązanie AWD bywa też nazywane napędem 4WD. Początkowo siłę jednostki napędowej na cztery koła przekazywał układ typowo mechaniczny. Z czasem pojawiły się w nim np. sprzęgła wielopłytkowe czy obecnie dodatkowe silniki elektryczne. Dziś w samochodach hybrydowych nie ma wału napędowego. Tylna oś jest dołączana za pomocą "kabla". Jej napęd realizuje bowiem dodatkowy agregat zasilany prądem.
Transformacja napędu na cztery koła to wynik czystej kalkulacji producentów. Chodzi o to, że kierowcy w codziennej eksploatacji tylko momentami potrzebują, aby moment obrotowy silnika trafiał na obie osie. Chodzi o stabilizowanie toru jazdy w trudnych warunkach. Jego dołączanie i odłączanie to z kolei sposób na obniżenie spalania oraz masy pojazdu.
Który rodzaj napędu pojawił się jako pierwszy?
Pionierem na rynku samochodowym bez wątpienia był napęd na tylną oś. Pomysł konstruktorów był prosty. Chodziło o oddzielenie funkcji kierowania i napędzania. Dbanie o sterowność pojazdu zostało przypisane przedniej osi. Choć w początkach motoryzacji oddzielanie tych funkcji nie było jeszcze tak mocno kluczowe. Ówczesne samochody dysponowały bowiem mocą oscylującą wokoło kilku koni mechanicznych.
Trudno powiedzieć czy drugi był napęd na wszystkie koła, czy napęd na przednie koła. Bo o ile pierwszy patent na rozwiązanie FWD został zarejestrowany w roku 1904, o tyle w szerokoprodukcyjnej serii wykorzystał go dopiero Citroen. I miało to miejsce trzy dekady później. W podobnym czasie na znaczeniu zaczął zyskiwać napęd AWD. Pojawiła się bowiem potrzeba budowy lekkich pojazdów, które sprawdzą się w trudnym terenie. I tym samym przydadzą się w rolnictwie i sektorze wojskowym.
Wady i zalety napędu RWD
Tylny napęd przynosi szereg zalet. Pierwszą i podstawową jest wcześniej wspomniane rozdzielenie funkcji kierowania i napędzania. Tylne koła przenoszą napęd i mają możliwość transferowania wyższego momentu obrotowego. Przednie mogą się zatem skupić na precyzyjnym wskazywaniu toru jazdy. To potęguje przyczepność i sprawia, że doświadczony kierowca jest w stanie czerpać większą przyjemność z jazdy. Poza tym przy rozwiązaniu RWD opony w pojeździe zużywają się bardziej równomiernie, mechanik ma łatwiejszy dostęp do elementów podczas wymiany, przednia oś ma prostszą konstrukcję, a inżynierowie mogą lepiej dopracować rozkład masy w aucie. Za równy rozkład mas między przednią i tylną osią odpowiada m.in. fakt przeniesienia skrzyni biegów w okolice tylnej osi.
Wady układu napędowego przenoszącego moc na tyle koła zaczynają się w momencie, w którym kierowca nie porusza się po suchym asfalcie. Wilgoć czy też warunki zimowe potęgują ryzyko wystąpienia nadsterowności. Poślizg może się pojawić nie tylko w szybko pokonywanym zakręcie, ale nawet podczas jazdy na rondzie. Na śliskich nawierzchniach RWD wymaga albo umiejętności, albo zastosowania serii nowoczesnych systemów wspomagania jazdy.
Awarie w autach z napędem RWD
Napęd samochodu to zestaw mechanizmów. Mechanizmów, które podczas jazdy samochodem transferują siłę jednostki napędowej. Muszą zatem podlegać zużyciu. Które elementy są szczególnie podatne na usterki? Na ogół kierowcy w autach RWD muszą wymieniać:
- podpory wałów napędowych,
- łączniki wałów napędowych,
- dyferencjały,
- mosty napędowe,
- koła zębate w mostach,
- łożyska w mostach.
Być może elementy układu przeniesienia napędu są w RWD trwalsze, niż w aucie z napędem na przód. Mimo wszystko cena ich wymiany może być kilkukrotnie wyższa. A z biegiem lat ryzyko potencjalnej awarii rośnie. Warto o tym pamiętać podczas zakupu używanego samochodu z napędem RWD.
