Nierówne zużycie bieżnika opony – przyczyny i skutki

Opona wygląda na solidną i odporną na uszkodzenia konstrukcję, jednak w rzeczywistości jest niezwykle wrażliwa na uszkodzenia mechaniczne. Najłatwiej dostrzec uszkodzenia boku opony, które widoczne są gołym okiem. Powstają zwykle w zetknięciu z krawężnikami, dziurami i innymi przeszkodami znajdującymi się na drodze. Wówczas tworzą się różnego rodzaju wybrzuszenia, nacięcia i pęknięcia od strony wewnętrznej, jak i zewnętrznej, którezazwyczaj świadczą o konieczności wymiany opony.

Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku nietypowego zużycia bieżnika, które również często prowadzi do trwałego uszkodzenia opony. Nie powstaje ono nagle, ale stopniowo w procesie eksploatacji, co sprawia, że wielu kierowców zauważa je dopiero w bardzo zaawansowanym stadium.

Bieżnik opony na całym jej obwodzie powinien być zużyty równomiernie. Niestety w praktyce często tak nie jest. Nierównomierne jego zużycie bieżnika opon na osiach samochodu jest najczęściej spowodowane jazdą z nieprawidłowym ciśnieniem, wadliwą geometrią zawieszenia lub skrzywioną felgą. W zależności od przyczyny, rożne są objawy i skutki, jakie możemy zaobserwować.

Zużycie środkowej części bieżnika

Jeśli zauważymy, że środkowa część bieżnika jest wytarta bardziej niż na brzegach opony, może to oznaczać, że przez długi czas poruszaliśmy się ze zbyt wysokim ciśnieniem. Jeśli różnica w wysokości bieżnika pomiędzy środkiem a bokiem opony nie przekracza 2 mm, to nie dyskwalifikuje to ogumienia do dalszej eksploatacji. Należy jednak jak najszybciej skorygować poziom ciśnienia, zgodnie z zaleceniami producenta samochodu.

Większe zużycie brzegów opony

Zużycie brzegów opony powoduje efekt „zaokrąglenia” czoła opony. Tego typu zużycie jest najczęściej spowodowane jazdą ze zbyt niskim ciśnieniem. Warto pamiętać, że ciężar auta powinien spoczywać na całej szerokości opony, a zbyt niskie ciśnienie sprawia, że czoło jest słabiej dociskane do podłoża. Należy więc skorygować poziom ciśnienia, zgodnie z zaleceniami producenta samochodu. Inną przyczyną tego rodzaju zużycia może być nieodpowiedni styl jazdy, a zwłaszcza zbyt agresywne pokonywanie zakrętów. Podczas szybkiej jazdy w zakręcie, opony pracują na granicy przyczepności. Muszą sprostać większym przeciążeniom, a więc mocno obciążane są zewnętrzne części bieżnika. Tego typu wytarcie może występować niesymetrycznie (większe z jednej strony). Wpływ na to nietypowe wytarcie bieżnika może mieć również uszkodzone zawieszenie np.: skręcony lub wygięty wahacz lub nieprawidłowa zbieżność przednich kół tzw. nadmierna zbieżność. W tym wypadku należy udać się po diagnozę do serwisu.

Skorzystaj z Motointegratora- wyszukaj najbliższy serwis w swojej okolicy i umów się na wizytę!

Wyząbkowanie bieżnika

Wyząbkowanie bieżnika to niepożądany sposób jego zużycia. Polega ono na szybszym ścieraniu się części klocków od strony natarcia. W wyniku ząbkowania, bieżnik opony obserwowany z profilu zaczyna przypominać zęby piły. Ząbkowanie może wystąpić na krawędziach bieżnika lub w jego środkowej części. Nie jest to proces dyskwalifikujący oponę z eksploatacji, jednak wpływa na znaczący wzrost generowanego przez nią hałasu, a przez to obniżenie komfortu jazdy. W przypadku ząbkowania najlepiej sprawdza się stara maksyma – „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Wyząbkowany bieżnik można poddać szorstkowaniu, jednak tę operację przeprowadza niewiele serwisów, ponadto wiąże się ona ze znacznym spłyceniem bieżnika. Najskuteczniejszą metodą w zapobieganiu ząbkowaniu jest rotacja opon.

Faliste zużycie bieżnika

Zużycie to z reguły dotyczy tylnej osi, która nie jest osią napędowa. Tylne opony w odróżnieniu od przednich tylko w umiarkowanym stopniu zmieniają swoje położenia względem podłoża. Z tego względu są bardziej narażone na to nietypowe i nierównomierne zużycie. Pofalowanie lub zwichrowanie bieżnika zmoże być skutkiem wielu czynników. Zazwyczaj winne jest niewłaściwe ustawienie geometrii kół osi tylnej lub wadliwa praca zawieszenia. Częściej możemy je zaobserwować w samochodach, których tylne zawieszenie składa się z tzw. belki skrętnej i jest efektem jej nieprawidłowego funkcjonowania.

Naderwanie gumy bieżnika

Naderwanie gumy najczęściej można zaobserwować w obrębie lamel lub przy rowkach bieżnika. Występuje często w nowych oponach zimowych o miękkiej mieszance i wysokich kostkach bieżnika. Przyczyną jest zazwyczaj jazda z dużą szybkością po krętych drogach i niestabilnym podłożu o dużej ziarnistości i pojawia się zazwyczaj w samochodach o znaczącym momencie obrotowym.

Poniższe zdjęcie obrazuje opony zimowe klasy premium w Volkswagenie Golfie R o mocy 300 KM i momencie 380 Nm.

Oponę, w której zauważymy tego typu zużycie można użytkować, ale warto ją na bieżąco obserwować, aby mieć pewność, że guma nie wyszczerbia się w większym stopniu. W przypadku wątpliwości warto skonsultować powstałą usterkę w serwisie wulkanizacyjnym.

Zdeformowanie bieżnika

Jeśli na czole bieżnika zauważymy zdeformowania, to znaczy, że prawdopodobnie dopuściliśmy się dłuższej jazdy ze zbyt niskim ciśnieniem w oponach lub przeciążyliśmy auto nadmierną ilością bagażu.

Jeżeli wraz z zdeformowaniem widoczne się elementy metalowe opony, a więc tzw. opasanie opony, to możliwe, że w wyniku nadmiernego zużycia bieżnika doszło do uszkodzenia wewnętrznej struktury. Najczęściej powodem są powierzchowne rozcięcia w czole bieżnika, które powstają na skutek silnego uderzenia lub kontaktu z przeszkodą np.: kamieniem lub krawężnikiem. Nawet niewielkie, ale głębokie nacięcie osłabia wewnętrzną strukturę opony, co prowadzi do jej zdeformowania. Taka opona nie nadaje się do użytku i powinna zostać wymieniona.

Miejscowe zużycia bieżnika

Czasami na skutek gwałtownego hamowania i zablokowania kół w samochodach bez ABS-u dochodzi do zdarcia powierzchni bieżnika o kształcie zbliżonym do powierzchni styku z podłożem. Tego typu objawy zwykle występują na jednej osi. Uszkodzenia może zwiększyć awaryjne hamowanie na niestabilnym podłożu o dużej ziarnistości. Jeśli doszło do tego typu sytuacji, na oponie mogą występować zadarcia lub naderwania gumy. W zależności od rozmiarów uszkodzeń, opona może nadawać się do dalszej eksploatacji. Gdy ubytki są rozległe, należy ją wymienić. Jeśli użytkujemy samochód wyposażony w ABS, to warto sprawdzić stan układu hamulcowego. Blokowanie kół w czasie hamowania może oznaczać poważną usterkę zacisków lub sterownika.

Oderwanie się czoła bieżnika

Tego typu usterka należy do najbardziej niebezpiecznych, jednak zdarza się bardzo rzadko. Zwykle jest następstwem przegrzania opony, spowodowanego dłuższą jazdą ze zbyt niskim ciśnieniem lub pod znacznym obciążeniem. Oderwanie czoła bieżnika może być połączone z wystrzałem opony, co w przypadku jazdy z dużą prędkością, może spowodować trudności z opanowaniem samochodu. Opona, która została w ten sposób uszkodzona nie nadaje się do naprawy i dalszego użytku.

Motointegrator radzi:

• kontroluj stan ciśnienia powietrza w ogumieniu przynajmniej raz w miesiącu i przed każdą dłuższą podróżą,
• w razie wątpliwości co do skali uszkodzenia opony, skonsultuj się ze specjalistą,
• obserwuj zużycie bieżnika, reaguj jeżeli zauważysz nieprawidłowości.