Wymiana oleju w skrzyni biegów

Podstawą jest oczywiście wymiana oleju. Sporej liczbie kierowców pojęcie to kojarzy się tylko i wyłącznie z olejem silnikowym. To spore niedopatrzenie, gdyż równie ważna jest wymiana oleju w skrzyni biegów.

Mity na temat wymiany oleju w skrzyni biegów

Zatarty silnik to najczęstszy skutek zaniedbań, związany ze starym olejem. Gdy nie przestrzegamy zaleceń producenta i zapominamy o wymianie oleju silnikowego, awaria silnika może być niezwykle kosztownym problemem. Dla wielu kierowców, którzy nie pasjonują się motoryzacją, a auto traktują jak narzędzie, wymiana oleju w skrzyni biegów jest pojęciem mało znanym. Niektórzy, wierząc w motoryzacyjne zabobony, uważają, że jest to zbędny wydatek, na który nie warto się decydować. Wielu kierowców uważa, że wymiana oleju w skrzyni biegów to konieczność wyłącznie w autach eksploatowanych w wyjątkowo trudnych warunkach np. w taksówkach, karetkach czy radiowozach.

Czemu służy wymiana oleju w skrzyni biegów?

Olej w skrzyni biegów pełni wiele funkcji. Nie tyko smaruje poszczególne elementy, diametralnie zmniejszając tarcie, ale również chłodzi rozgrzane podzespoły, łagodzi i wytłumia uderzenia kół zębatych. Poza tym niweluje drgania, chroni przed korozją i utrzymuje wszystko w czystości. Olej powinien posiadać odpowiednie parametry, dostosowane do konkretnego auta. Inny rodzaj będzie stosowany w skrzyni biegów auta miejskiego, inny zaś w aucie sportowym czy dostawczym, gdzie obciążenia są większe. Olej nie może się pienić, oddziaływać agresywnie na uszczelki i inne elementy niemetalowe. Powinien także zachowywać odpowiednią konsystencję i właściwości smarujące bez względu na temperaturę.

Rozwój technologii związanej z olejami przekładniowymi

Wydaje się, że oleje sprzed dziesięciu lat są takie same, jak dziś. Nic bardziej mylnego. Być może na pierwszy rzut oka opisywana ciecz sprzed lat wygląda podobnie do tej, którą znajdziemy obecnie na półkach w sklepie, ale diabeł tkwi w szczegółach. A konkretnie – w technologii produkcji.

W ostatnich latach mogliśmy obserwować bardzo szybki rozwój technologiczny skrzyń biegów. Przekładnie musiały bowiem dotrzymać kroku jednostkom napędowym, które są coraz mniejsze i mocniejsze. Nowoczesny silnik wysokoprężny o pojemności 1,6 l generuje taką moc i moment obrotowy, jak kilkukrotnie większy silnik auta ciężarowego sprzed kilku lat. Idąc dalej tym tropem, obecne skrzynie biegów muszą sobie poradzić z niemal takimi samymi siłami, dysponując przy tym nieporównywalnie mniejszymi gabarytami. Mniejsze gabaryty, to również skoncentrowane na mniejszej powierzchni przeciążenia. To wszystko sprawia, że taka przekładnia (automatyczna bądź manualna), musi sobie poradzić z bardzo dużym obciążeniem, wymagając przy tym świetnego smarowania.

To wszystko sprawia, że olej sprzed lat, który nie musiał „walczyć” z takimi warunkami, nie dałby sobie rady w nowoczesnej skrzyni biegów. Wobec tego producenci musieli opracować nowe formuły, które będą w stanie utrzymać przekładnię w pełnej sprawności przez wiele tysięcy kilometrów. Nic jednak nie trwa wiecznie. Dlatego też wymiana oleju w skrzyni biegów jest bardzo istotna.

Pierwsze objawy zużytego oleju w przekładni

Kiedy zdamy już sobie sprawę z potrzeby wymiany oleju w przekładni, zapewne pojawi się u nas pytanie, kiedy to zrobić? Gdy odczujemy pierwsze objawy zużycia oleju, zazwyczaj będzie za późno, aby uniknąć drogiej naprawy. Z tego powodu lepiej jest wymienić olej odpowiednio wcześnie, niż za późno. Dzięki temu unikniemy późniejszych wydatków.W wielu przypadkach przebieg 50 tys. km jest wydaje się właściwym momentem, choć oczywiście wiele zależy od sposobu korzystania z auta, jego wieku etc.

Po pewnym czasie nawet najwyższej jakości olej straci swoje właściwości – jego starzenie postępuje dość powoli, ale systematycznie i stopniowo. Jeśli korzystamy z przekładni manualnej, w której każda zmiana przełożenia związana jest z hałasem lub zgrzytem, jest to oznaka zużytego oleju i uszkodzonej skrzyni. W przypadku skrzyni automatycznej, każda zmiana biegów przy zużytym oleju odbywa się z szarpnięciem i oporem. Mogą pojawić się również dziwne dźwięki.

Wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów

Deklaracje producentów wielu aut mówią, że olej wlany do skrzyni biegów w fabryce powinien wystarczyć do końca życia auta. Brzmi to trochę ironicznie, dlatego też w podobnym tonie można odpowiedzieć: owszem, pod warunkiem, że auto „pożyje” przez 150 tys. km. Nie wiemy, czy producenci szacują trwałość ich nowych aut na tak krótki okres, czy też celowo wprowadzają swoich klientów w błąd, chcąc zarobić na naprawach. Wielu niezależnych ekspertów i rzeczoznawców uważa, że optymalnym przebiegiem, po którym należy wymienić olej w skrzyni automatycznej jest około 60-100 tys. km. Kolejne wymiany należy przeprowadzać już częściej tj. po przejechaniu około 40-60 tys. km. Im auto starsze, tym wymiany częstsze tj. nawet co 30-40 tys. km. No dobrze, ale jak to wszystko wygląda?

Niestety wymiana oleju w skrzyni automatycznej nie jest prosta, a przez to sam proces może być dość kosztowny. Mimo to koszt będzie niższy, niż naprawa lub wymiana zepsutego „automatu”. W większości przypadków nowoczesne skrzynie automatyczne są tak skonstruowane, że aby wymienić w nich cały olej, należy je kompletnie zdemontować i rozłożyć niemal na części pierwsze.

Wymianę oleju w skrzyni automatycznej powierzmy fachowcom

Wykonanie tej usługi bez należytej staranności, może skutkować pozostawieniem w zakamarkach auta starego oleju. W konsekwencji przekłada się to na przyspieszone zużycie nowego oleju. Dlatego też warto zlecić to zadanie mechanikowi, który specjalizuje się w naprawach tego typu. Co prawda można zdecydować się na połowiczne rozwiązanie tj. wymianę około 60 proc. oleju na nowy (reszta zostaje w magistrali), ale musimy pamiętać, że kolejna wymiana będzie konieczna o wiele wcześniej.

Jeśli fachowiec zna się na rzeczy, już po kolorze i konsystencji zużytego oleju oceni, w jakim stanie jest przekładnia. Zdarza się, że do oleju przekładniowego płyn chłodniczy przedostaje się przez zużyte uszczelki, a to drastycznie obniża jego właściwości i trwałość. Warto również skontrolować filtr oleju pod kątem obecności opiłków – jest to bardzo niepokojący objaw sugerujący znaczne zużycie skrzyni.

W przypadku przekładni automatycznych nieodpowiedni olej może być przyczyną poważnej awarii lub w skrajnych przypadku, poważnej awarii skrzyni. Niestety dobór odpowiedniego rodzaju oleju jest bardzo trudny. Zdarza się, że ten sam producent w tym samym modelu stosuje różne odmiany, które na domiar złego dostępne są tylko w autoryzowanych serwisach. W związku z tym przed wizytą w warsztacie warto zasięgnąć informacji, jaki konkretnie olej znajduje się w naszej skrzyni.

Wymiana oleju w przekładni manualnej

W przypadku skrzyń manualnych cały proces jest o wiele prostszy, zaś ewentualne zaniedbania łagodniejsze w skutkach. Po pierwsze, wewnątrz korpusu znajdują się silne magnesy, które wyłapują opiłki metalu powstałe podczas eksploatacji. Ponadto wymiana zużytego oleju nie oznacza całkowitego demontażu skrzyni. W związku z tym cała operacja nie jest tak skomplikowana, jak w przypadku automatycznych skrzyń biegów. Mimo to należy uważać, gdyż nie ma uniwersalnego oleju do wszystkich skrzyń. Co prawda zazwyczaj stosuje się oleje klas API GL-4 i GL-5, ale są również wyjątki, które pracują z olejami silnikowymi. W razie wątpliwości warto sprawdzić to w specjalistycznym serwisie.