Jaki olej silnikowy: lepkość, klasa jakości, syntetyczny vs mineralny, do diesela czy benzyny – pytania i odpowiedzi w poradniku olejowym

W tym artykule dowiesz się wszystkiego na temat olejów silnikowych:

1. Olej syntetyczny vs półsyntetyczny vs mineralny – czym różnią się oleje samochodowe? Proste wyjaśnienie i odpowiedź dla przeciętnego kierowcy
2. Jaki olej jest najlepszy do samochodu - syntetyk, półsyntetyk czy mineralny? Zalety oleju syntetycznego
3. Jaki olej do używanego, 10-letniego samochodu? Jak wybrać olej silnikowy?
4. Co oznacza 5W-40, 10W-30, 15W-60? Jak wybrać lepkość oleju? Lepkość to nie jest gęstość oleju
5. Jaki olej na dolewkę, jeżeli nie wiem jaki mam olej w silniku? Jaki olej silnikowy wlać, jeżeli nie znam oznaczeń starego oleju? Jaki olej dokupić?
6. Do jakich silników są oleje syntetyczne, półsyntetyczne lub mineralne? Jakie są różnice pomiędzy klasą lepkości i rodzajem oleju silnikowego? Oleje syntetyki to 5W-30 albo 5W-40, zaś minerały to 15W-40, 20W-40, 15W-50. Wystarczy znać lepkość SAE czy trzeba typ mineralny lub syntetyczny?
7. Jaki olej do silnika z gazem? Czym różnią się oleje silnikowe do LPG od zwykłego oleju? Syntetyki, półsyntetyki czy mineralne?
8. Jaki olej silnikowy do diesela? Czy można stosować olej silnikowy do diesela w silniku benzynowym? Czym różnią się oleje do benzyny od oleju do diesela?
9. Jak olej do silnika z DPF? Czy olej do samochodu z filtrem DPF ma oznaczenie C3? Czy olej C3 może być mineralny, syntetyczny oraz półsyntetyczny?
10. Dobry olej, czyli jaki? Jak wybrać DOBRY olej silnikowy?
11. Jaka jest dobra marka oleju silnikowego? Czy polecana marka oleju gwarantuje wysoką jakość oleju?
12. Czym jest klasa jakości oleju? Co to jest norma lepkości oleju samochodowego?
13. Jak prawidłowo dobrać olej silnikowy? Jak wybrać odpowiedni olej do silnika?
14. Czym są specyfikacje jakościowe w oleju silnikowym?
15. Co oznacza lepkość oleju? Różnice w temperaturach, olej na lato i olej na zimę
16. Jak dobrać olej silnikowy? Poradnik wyboru oleju do silnika
17. Etykiety olejowe - jak czytać etykiety na oleju silnikowym? Oznaczenia olejów
18. Jaki olej na zimę? Czy w lato i w zimę należy stosować inny olej silnikowy?

Olej silnikowy należy wymieniać regularnie, dlatego już teraz  znajdź warsztat w swojej okolicy, w którym możesz umówić się nawet przez internet.

Olej syntetyczny vs półsyntetyczny vs mineralny – czym różnią się oleje samochodowe? Proste wyjaśnienie i odpowiedź dla przeciętnego kierowcy

Samochodowe oleje syntetyki, półsyntetyczne i mineralne różnią się bazami i dodatkami. Najnowocześniejsze to syntetyczne, są najbardziej stabilne termicznie i zapewniają skuteczniejsze smarowanie. Spełniają najbardziej surowe wymogi.

Oleje syntetyczne, półsyntetyczne i mineralne różnią się bazami olejowymi oraz pakietami dodatków uszlachetniających. Obecnie najwięcej prac prowadzi się nad olejami syntetycznymi i to one są najczęściej rozwijane – dzięki temu oleje są lepiej dopasowane do wymagań producentów silników, a silniki te są bardziej trwałe i sprawniej pracują.

Ponadto oleje syntetyczne są bardziej stabilne termicznie, mogą pracować w wyższej temperaturze oraz większych naciskach na smarowane powierzchnie. Wpływają również na zmniejszenie zużycia części silnika oraz oporów tarcia, a także są paliwooszczędne. Oleje syntetyczne lepiej niż mineralne dbają o czystość silnika, redukując osady w nim, oraz wydłużają okres między wymianami oleju. Ułatwiają także rozruch w niskiej temperaturze. Wszystko to skutkuje stosowaniem olejów syntetycznych w większości nowych aut.

Znajdź warsztaty wykonujące usługę wymiany oleju i filtra oleju w swojej okolicy:

• Chorzów
• Gdańsk
• Szczecin
• Bydgoszcz
• Wrocław
• Radom
• Łódź
• Gliwice
• Poznań
• Katowice
• Lublin
• Białystok
• Warszawa
• Kraków
• Inne miasta

Jaki olej jest najlepszy do samochodu - syntetyk, półsyntetyk czy mineralny? Zalety oleju syntetycznego

Olej syntetyczny jest najlepszy pod względem parametrów. Zachowuje płynność przy zimowym rozruchu oraz utrzymuje smarowanie przy wysokich temperaturach. Dba o czystość silnika, oszczędza paliwo i zapewnia dłuższą żywotność silnika oraz dłuższe przebiegi między wymianami.

Zdecydowanie wyższej jakości są oleje syntetyczne. Oleje te mniej zmieniają lepkość podczas zmian temperatury – są odporne na wysokie temperatury, co sprawia, że nie odkładają się w postaci nagaru na wewnętrznych częściach silnika przyspieszając jego zużycie, a jednocześnie są wystarczająco płynne w niskich temperaturach (zachowują płynność w temperaturach nawet do -60°C), co ułatwia uruchomienie silnika w zimie.

Ponadto dbają o czystość silnika, umożliwiają większą oszczędność paliwa i zapewniają większe zabezpieczenie silnika przed zużyciem. Oprócz tego wolniej się wyczerpują i starzeją, więc mogą pracować w trybie LongLife, a nowsze technologie umożliwiają spełnienie niecodziennych wymagań (przykładem mogą być oleje niskopopiołowe Low SAPS do aut z filtrami cząstek stałych DPF).

Pełne syntetyki oferują większe korzyści, przewyższając oleje mineralne i półsyntetyczne pod każdym względem użytkowania i ochrony. Z tego powodu większość europejskich producentów zaleca stosowanie olejów syntetycznych w swoich najnowszych modelach samochodów.

Jaki olej do używanego, 10-letniego samochodu? Jak wybrać olej silnikowy?

Przy wyborze oleju należy zachować parametry wymagane przez producenta. Do mocno wyeksploatowanych silników, przy braku wiedzy jaki olej był wcześniej, bezpiecznie wybrać olej półsyntetyczny lub mineralny, aby nie wypłukać nagarów.

Zawsze należy stosować taki olej, który spełni wymagania jakościowe producenta. Pewne auta mogą być eksploatowane na olejach mineralnych, a inne nie. Gdy silnik samochodu jest mocno wyeksploatowany i dodatkowo nie mamy pewności, jaki olej był stosowany wcześniej, bezpieczniej będzie wybrać olej mineralny lub półsyntetyczny, by uniknąć wypłukania nagarów – mogłoby to doprowadzić do wycieków lub zmniejszenia stopnia kompresji.

Gdy mamy pewność, że auto, mimo sporego przebiegu, jeździło na oleju syntetycznym, można zastosować olej tego samego typu, ale o zwiększonej lepkości– może on znacząco ograniczyć zużycie oleju przez silnik, a także wpłynąć na zmniejszenie hałasu emitowanego przez jednostkę napędową.

Co oznacza 5W-40, 10W-30, 15W-60? Jak wybrać lepkość oleju? Lepkość to nie jest gęstość oleju

Jest to klasyfikacja SAE oznaczająca lepkość oleju – nie należy mylić jej z gęstością. 5W lub 15W to  lepkość przy niskich temperaturach, a 40 lub 60 to lepkość przy wysokich temperaturach. Niższa lepkość to mniejszy opór oleju, wyższa lepkość to lepsze zabezpieczenie silnika.

Wartości te określają lepkość oleju – czyli określają opory oleju przed płynięciem (często lepkość jest mylona z gęstością, czego robić się nie powinno) i wywodzą się z klasyfikacji SAE. Indeks z literą W określa lepkość w niskich temperaturach, np. 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, natomiast indeks bez litery W określa lepkość w wysokich temperaturach np. 20, 30, 40, 50, 60. Im lepkość jest niższa, tym mniejszy jest opór oleju, a więc mniejsze są straty mocy silnika. Z kolei wyższa lepkość daje lepsze zabezpieczenie silnika przed zużyciem. Lepkość oleju musi zatem być pewnym kompromisem między tymi skrajnymi wymaganiami.

Jaki olej na dolewkę, jeżeli nie wiem jaki mam olej w silniku? Jaki olej silnikowy wlać, jeżeli nie znam oznaczeń starego oleju? Jaki olej dokupić?

Na dolewkę na przykład w podróży należy kupić i wlać taki olej, jak poleca producent samochodu w instrukcji. Najważniejsze są normy jakościowe oraz lepkościowe, na przykład ACEA A3/A4 oraz SAE 5W-30.

Pierwszy krok należy wykonać do instrukcji obsługi pojazdu. Tam określone są parametry lepkości i jakości oleju w postaci: lepkość – np. SAE 5W-30, SAE 10W-40, jakość – np. ACEA A3/B4, API SL/CF, VW 507.00, MB 229.51, BMW Longlife-01. Podstawowymi wymaganiami, które musimy spełnić, są zatem normy jakościowe i lepkościowe określone przez producenta.

Należy dobrać taki olej, który będzie miał lepkość określoną w instrukcji oraz będzie posiadał normę jakościową wymaganą w niej. Wtedy możemy być pewni, że dobraliśmy olej prawidłowo. Jeszcze łatwiej jest wybrać olej na dolewkę, gdy producent naszego auta nie określa norm własnych, lecz opiera się na specyfikacjach API lub ACEA, według których sklasyfikowane są niemal wszystkie oleje.

Do jakich silników są oleje syntetyczne, półsyntetyczne lub mineralne? Jakie są różnice pomiędzy klasą lepkości i rodzajem oleju silnikowego? Oleje syntetyki to 5W-30 albo 5W-40, zaś minerały to 15W-40, 20W-40, 15W-50. Wystarczy znać lepkość SAE czy trzeba typ mineralny lub syntetyczny?

Różnice w lepkości i w bazach olejowych są bardzo istotne. Czym nowsze konstrukcje silników, tym nowocześniejsze oleje się stosuje, i tym więcej różnic istnieje w samych olejach. Prawidłowy dobór oleju to taki, który wypełni wymagania producenta auta – to jest najważniejsze.

Jaki olej do silnika z gazem? Czym różnią się oleje silnikowe do LPG od zwykłego oleju? Syntetyki, półsyntetyki czy mineralne?

Silnik z gazem LPG wyczerpuje właściwości oleju. Ze względu na zawartość siarki, olej zużywa się wcześniej. Wybór oleju (lepkość, baza olejowa) do silnika z LPG powinien być zgodny z zaleceniami producenta samochodu, ale trzeba wymieniać olej po krótszym przebiegu (25% mniej kilometrów).

Silnik eksploatowany na LPG wyczerpuje właściwości oleju. Z tego względu, jeśli posiadamy instalację LPG, poleca się eksploatację oleju krótszą o około 25%. Powodem jest szybsze wyczerpywanie się pakietu dodatków olejów silnikowych m.in. ze względu na obecność siarki (zgodnie z normą PN-EN 589 maksymalna zawartość siarki w LPG to 50mg/kg, zgodnie z PN-EN 590 maksymalna zawartość siarki w ON to 10 mg/kg, zgodnie z normą PN-EN 228 maksymalna zawartość siarki w benzynie bezołowiowej to 10 mg/kg) oraz wyższe temperatury pracy.

Zgodnie z normami w gazie LPG jest nawet 5 razy więcej siarki niż w benzynie bezołowiowej czy oleju napędowym i to będzie wpływało na szybkość zużywania się oleju silnikowego. Olej stosowany w silniku eksploatowanym na gazie LPG powinien spełniać wszystkie wymogi producenta określone dla eksploatacji na benzynie bezołowiowej (jeśli nie ma specjalnych wymagań do eksploatacji na LPG), ale okres eksploatacji należy skrócić o około 25% w stosunku do normalnej eksploatacji bez możliwości stosowania okresów wymiany oleju w trybie LongLife.

Jaki olej silnikowy do diesela? Czy można stosować olej silnikowy do diesela w silniku benzynowym? Czym różnią się oleje do benzyny od oleju do diesela?

Nowoczesne oleje silnikowe najczęściej spełniają normy jakościowe do silników benzynowych i diesela, jednak normy znacznie się różnią. Oleje dopasowane są przez producenta względem osprzętu (filtr DPF, katalizator TWC, wtrysk Common Rail). Przez więcej sadzy w dieselu, olej ma inne dodatki.

Normy jakościowe do silników benzynowych i diesla różnią się znacząco, natomiast oleje silnikowe w znakomitej większości spełniają i jedne, i drugie. Dzięki takiej uniwersalności obecnie trudno znaleźć olej dedykowany wyłącznie do silników diesla lub wyłącznie do silników benzynowych. Obecnie znacznie większe różnice w olejach można zaobserwować ze względu na konstrukcję silników i osprzętu.

Oleje różnią się ze względu na zastosowanie w silnikach z filtrami cząstek stałych DPF, katalizatorami trójfunkcyjnymi TWC, systemami wtrysku typu Common Rail lub pompowtryskiwaczami lub długością eksploatacji oleju LongLife. Te różnice powinny być najważniejsze przy doborze oleju silnikowego. Pamiętać także trzeba o tym, że silniki diesla mają inny proces spalania, podczas którego powstają inne osady i zanieczyszczenia.

Silniki te produkują więcej sadzy i odkłada się w nich więcej związków kwasowych, zatem stosowanie w nich olejów ze specjalnym pakietem kontrolującym rozpraszanie sadzy zapewnia utrzymanie optymalnego smarowania silnika w całym okresie eksploatacji.

Jak olej do silnika z DPF? Czy olej do samochodu z filtrem DPF ma oznaczenie C3? Czy olej C3 może być mineralny, syntetyczny oraz półsyntetyczny?

Olej do silnika z filtrem DPF musi być niskopopiołowy, najczęściej jest to norma ACEA C3, ale także C1, C2, C3 lub C4. Dla samochodów osobowych najczęściej są to oleje syntetyczne.

Oleje dedykowane do aut z filtrami cząstek stałych są wykonane w technologii niskopopiołowej (Low SAPS). Dzięki tej technologii znacząco zmniejsza się szybkość wypełniania filtrów cząstek stałych i takie oleje w klasyfikacji ACEA mają oznaczenie C1, C2, C3 lub C4. Normy te posiadają różne dodatkowe wymagania i w oparciu o nie producenci zalecają ich stosowanie w swoich silnikach. Najczęściej polecaną normą jest ACEA C3. W olejach dedykowanych do pojazdów osobowych bardzo trudno jest znaleźć olej niskopopiołowy inny niż syntetyczny. W olejach do pojazdów ciężarowych stosowane są też oleje niskopopiołowe, natomiast tu możemy spotkać oleje syntetyczne, półsyntetyczne i nawet czasem mineralne.

Dobry olej, czyli jaki? Jak wybrać DOBRY olej silnikowy?

Nowoczesne silniki to precyzyjne i wysilone konstrukcje, które wymagają dobrego oleju. Należy stosować oleje oryginalne, markowe, zgodne z parametrami i klasami lepkościowymi producenta.

Z wyborem oleju jest podobnie jak z kupnem części do samochodu – powinno się używać tylko tych dobrej jakości. Jak poznać, który olej spełnia nasze wymagania? Jakość oleju ma wyjątkowo istotne znaczenie przede wszystkim dlatego, że nowoczesne silniki stają się coraz bardziej wysilone.

Dąży się do osiągnięcia jak największej wydajności silnika i ograniczenia emisji spalin bez utraty maksymalnej mocy, a silniki są coraz częściej budowane zgodnie z zasadami downsizingu – niewielka pojemność, duża moc. Na początku lat 90. przeciętny benzynowy silnik o pojemności 1,4 l osiągał moc w przedziale 50-75 KM. Obecnie konstruktorzy z takiej pojemności wyciskają nawet 180 KM, a 120-130 KM to już rynkowa norma.

Kluczem do osiągnięcia takich parametrów jest niemal powszechnie stosowane turbodoładowanie. Silniki wspierane sprężarkami i kompresorami są bardziej przyjazne zarówno dla środowiska, jak i portfeli kierowców, ale ponieważ pracują pod większymi obciążeniami, w wyższych temperaturach i z większymi ciśnieniami niż jeszcze kilka lat temu, wymagają dużo bardziej zaawansowanych środków smarnych. Dodatkowo oleje muszą być bardziej wytrzymałe także z powodu wydłużających się przebiegów między wymianami oleju.

Jaka jest dobra marka oleju silnikowego? Czy polecana marka oleju gwarantuje wysoką jakość oleju?

Markowy olej to nie tylko gwarancja jakości, lecz także nieustanne badania i testy wytrzymałości prowadzone w laboratoriach firmy oraz w rzeczywistych warunkach drogowych.

Jeżeli chcemy utrzymać silnik w należytej czystości i zapewnić mu jak najlepszą ochronę przed zużyciem, trzeba stosować markowe oleje silnikowe. Wszystko po to, aby olej był jak najlepiej dostosowany do wymagań nowoczesnych konstrukcji silników. 

Olej musi także doskonale chronić silnik przed korozją, szkodliwym oddziaływaniem wody, a także kwaśnych produktów spalania i utleniania się oleju w czasie pracy. Tylko najwyższej jakości dodatki uszlachetniające są w stanie zapewnić silnikowi odpowiedni stopień ochrony przed zużyciem i utrzymać go w czystości.

Czym jest klasa jakości oleju? Co to jest norma lepkości oleju samochodowego?

Klasa jakości oleju oznaczana jest normą API i literami np. SD, SH lub CD, CH – im dalsza litera alfabetu, tym wyższa jakość oleju silnikowego. Lepkość oleju oznaczana jest znakami np. 5W-40 i należy ją dopasować do wymagań, w innym wypadku wystąpi pogorszone smarowanie lub zwiększone spalanie.

Wybierając olej trzeba sprawdzić klasę jakości oleju. Najczęściej stosowany podział został opracowany przez Amerykański Instytut Naftowy – API (American Petroleum Institute). Klasa oleju do silników benzynowych zaczyna się od litery S i kończy kolejnymi literami, np. SD, SF, SJ, SM. Im dalsza litera alfabetu, tym lepszej klasy olej. Olej do silników wysokoprężnych ma oznaczenie C i drugiej litery.

Podobnie jak w silnikach benzynowych, jakość oleju rośnie wraz z kolejnymi literami. Np. olej CH jest lepszy od oleju CD. Większość dostępnych na rynków olejów nadaje się do silników benzynowych i wysokoprężnych. Do tych drugich, zwłaszcza gdy są wyposażone w turbodoładowanie i filtr cząstek stałych, warto używać olejów niskopopiołowych.

Są one nieco droższe od tradycyjnych olejów do silników Diesla, ale dzięki temu nie ma ryzyka uszkodzenia filtra cząstek stałych, a jego wymiana to koszt od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych. 

Poza wyborem odpowiedniej jakości oleju nie mniej istotne jest spełnienie określonych norm lepkości, zalecanych lub wręcz nakazywanych przez producenta samochodu. Przykładowo – jeśli producent silnika zaprojektował układ smarowania na olej o lepkości 5W-30, to przy zastosowaniu oleju 5W-40 opory pracy silnika przy 100oC (najczęstsza temperatura pracy oleju), jak i pompy oleju, będą większe. Skutkować będzie to większym zużyciem paliwa lub mniejszą mocą silnika. Ta zmiana będzie jeszcze bardziej wyczuwalna przy większej różnicy w lepkości oleju zalecanego i faktycznie używanego.

Jak prawidłowo dobrać olej silnikowy? Jak wybrać odpowiedni olej do silnika?

Wybór powinien być uwarunkowany środowiskiem pracy oraz wymaganiami producenta – ochrona przeciw zużyciem czy oszczędzanie paliwa lub ochrona katalizatora. Świadczą o tym specyfikacje jakościowe wybrane przez producenta samochodu.

Podstawą doboru oleju jest znajomość środowiska, w którym ma być zastosowany. Każdy producent silnika stawia inne wymagania wobec oleju smarującego układ. Część firm skupia się na ochronie przeciwzużyciowej jednostki napędowej, inne preferują oleje o niskich lepkościach oszczędzające paliwo, jeszcze inne stawiają na wysoką ochronę skomplikowanych układów katalitycznych. Dla idealnej pracy silnika olej powinien spełniać konkretne wymogi producenta. Dlatego prawidłowy dobór oleju do silnika to jedno z głównych wyzwań podczas eksploatacji samochodu. Dotyczy to zarówno właścicieli aut, jak i mechaników wymieniających olej w warsztatach. Jak poznać wymagania stawiane przez producentów?

Z pomocą przychodzą specyfikacje jakościowe, które szeregują oleje według możliwości zastosowania. To one powinny stanowić podstawę doboru oleju do silnika. Często producenci silników mają własne normy określające konkretne parametry oleju (np. Volkswagen, BMW). Niektórzy jednak korzystają ze znanych specyfikacji jakościowych API (Amerykański Instytut Naftowy) lub ACEA (Zrzeszenie Europejskich Producentów Pojazdów).

Czym są specyfikacje jakościowe w oleju silnikowym?

Specyfikacje jakościowe oleju silnikowego to wymagania stawiane przez producenta silnika. Wymagania i specyfikacje dobrane są względem charakteru silnika oraz zastosowanego osprzętu. Olej musi pasować np. do przebiegu LongLife, albo do wtrysku Common Rail, albo do filtra DPF.

Przed doborem oleju należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
1. Czy mamy do czynienia z silnikiem benzynowym, czy wysokoprężnym?
2. Czy posiada on system wtórnej obróbki spalin (filtry cząstek stałych, trójfunkcyjne układy katalityczne)? 3. Czy może być serwisowany w trybie wydłużonych przebiegów Longlife?

Wszystkie te czynniki wpływają na mnogość specyfikacji oraz poszerzanie oferty olejowej. Każda norma zawiera w sobie informację o możliwości wykorzystania oleju w konkretnym silniku, gdyż różnią się one budową i charakterystyką pracy. Nowoczesne jednostki są coraz bardziej wysilone i panuje w nich większe ciśnienie efektywne.

Rygorystyczne normy emisji spalin zmuszają producentów do stosowania dodatkowych układów w celu zmniejszenia ilości emitowanych substancji szkodliwych dla środowiska (np. filtry cząstek stałych). Dodatkowo, niektóre silniki mogą być serwisowane w trybie wydłużonych przebiegów między wymianami oleju (Longlife). Dla przykładu – olej z normą VW 507 00 to olej do silników wysokoprężnych z pompowtryskiwaczami lub Common Rail, z filtrem DPF, z możliwością zastosowania w trybie Longlife.

W porównaniu z normami producenckimi, specyfikacje ACEA lub API nie są tak rygorystyczne. Np. norma ACEA Cx mówi m.in. o możliwości stosowania oleju w silnikach wymagających olejów niskopopiołowych Low SAPS, natomiast nie mówi precyzyjnie o typie wtrysku paliwa czy okresach pomiędzy wymianami oleju. Stosowanie olejów z taką specyfikacją pozwala znacząco wydłużyć okres eksploatacji filtrów DPF. Często wyższe (nowsze) specyfikacje mogą zastępować te niższe (starsze), ale nie zawsze.

Co oznacza lepkość oleju? Różnice w temperaturach, olej na lato i olej na zimę

Najczęściej spotyka się oleje wielosezonowe, bez podziału na lato i zimę. Pierwsze oznaczenie 5W oznacza lepkość na zimno, a drugie oznaczenie 40 to lepkość przy 100 st. Celsjusza, czyli przy optymalnej temperaturze pracy silnika.

Kolejnym istotnym parametrem oleju jest jego lepkość, która powinna być dobierana także zgodnie z wymaganiami producenta. Obecnie najpopularniejsze na rynku są oleje wielosezonowe, nadające się do stosowania zarówno zimą, jak i latem. Takie oleje są oznaczane xW-x (na przykład 5W-30), gdzie xW oznacza lepkość w warunkach niskiej temperatury („olej zimowy”), natomiast drugi człon oznacza lepkość w warunkach wysokiej temperatury („olej letni”).

Oleje 5W-30 i 5W-40, mimo że na „pierwszy rzut oka” są podobne, to w temperaturze 100ºC (jest to optymalna temperatura pracy oleju w silniku, dlatego też przy takiej temperaturze dokonuje się porównań parametrów lepkościowych) wykazują inne wartości lepkości. Zaniedbania przy doborze lepkości danego oleju silnikowego mogą doprowadzić do szybkiego zatarcia silnika. Wielu producentów dopuszcza jednak stosowanie oleju o szerszym zakresie lepkości ze względu na różne konstrukcje silnika.

Jak dobrać olej silnikowy? Poradnik wyboru oleju do silnika

Najważniejsze parametry przy wyborze oleju silnikowego to: specyfikacje jakościowe; normy lepkości oleju; silnik diesel lub benzyna; obecność wtórnej obróbki spalin (EGR, DPF); serwisowanie w trybie Long Life.

Znając specyfikacje jakościowe oraz lepkość zalecanego oleju, sprawa jest prosta. Wystarczy odnaleźć je na opakowaniu oleju. 

Wiedząc, jaki silnik znajduje się w samochodzie, czy zastosowano w nim układy wtórnej obróbki spalin, oraz czy jest serwisowany w trybie Longlife, można z tabeli odczytać przykładowe specyfikacje, które powinien posiadać olej. Dla przykładu przeanalizujemy dwa auta często występujące na polskim rynku: Opel Vectra C 1.8 16V z 2003 roku (z Longlife) i Volkswagen Passat 1.9 TDI z 2004 roku (bez Longlife).

Opel ma silnik benzynowy, który używany jest w trybie wydłużonych przebiegów maksymalnie do 30 tys. km. Normą, jaką powinien posiadać olej do tego silnika, jest GM-LL-A-025, która zawiera się w normie dexos2. 

Silnik nie jest wyposażony w filtr DPF, a samochód eksploatujemy w trybie normalnych przebiegów. Normą, jaką musi spełniać olej, jest VW 505 01. 

Etykiety olejowe - jak czytać etykiety na oleju silnikowym? Oznaczenia olejów

Oznaczenia 5W-40 to lepkość przy rozruchu na zimno i przy pracy. Normy API lub ACEA, za pomocą liter A, B, C oznaczają klasę jakości oleju dla diesela, benzyny, DPF… Cyfra w zakresie 1-5 oznacza jakość. Norma API wyznacza jakość literami alfabetu. Mogą być też aprobaty i logo producentów samochodów.

Choć oznaczenia na etykietach oleju silnikowego mogą się wydawać skomplikowane, ich zrozumienie nie jest trudne. Trzeba tylko wiedzieć, jak je odczytać.

Pierwszym parametrem, na który powinno się zwrócić uwagę, jest lepkość. Im jest ona mniejsza, tym mniejsze opory oleju i silnika podczas rozruchu i jego pracy. Oleje o małej lepkości mają oznaczenie np.: 0W-30, 5W-30, 0W-40 i posiadają wyjątkowe własności ochronne w niskich temperaturach. 5W-40 to kompromis, czyli oleje o średnim poziomie lepkości. 10W-40, 15W-40 to większa lepkość i większe opory ruchu.

20W-50 to bardzo duża lepkość i duże opory ruchu, ale także lepsza ochrona silnika w wysokich temperaturach. Na etykiecie może być także wymieniony rodzaj oleju – mineralny, syntetyczny lub półsyntetyczny. Kolejna sprawa to jakość oleju. Klasy jakości mogą być opisane zgodnie z normami ACEA (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów) lub API (Amerykański Instytut Naftowy). Te pierwsze dzielą oleje na przeznaczone do silników benzynowych (oznaczenie A), do silników wysokoprężnych (litera B) i silników benzynowych z katalizatorami i Diesla z filtrami DPF (litera C).

Po literze pojawia się cyfra w zakresie 1-5, przy czym im wyższa cyfra w zakresie 1-3, tym wyższa jakość. Oznaczenie 4 zarezerwowano dla olejów przeznaczonych do samochodów z bezpośrednim wtryskiem paliwa, a 5 – dla olejów, które pozwalają wydłużyć przebiegi między wymianami (silniki benzynowe – A5) i obniżają zużycie paliwa (diesle – B5). W przypadku klas jakości wg API oleje do silników benzynowych są oznaczane literą S i kolejną literą alfabetu, np. SJ (im dalsza litera, tym wyższa jakość oleju).

Podobnie jest z olejami do silników Diesla, ich oznaczenie zaczyna się od litery C i kończy kolejną literą, np. CG. Dziś najwyższe klasy wg API to SN i CI. Wielu producentów pojazdów wprowadza własne normy, oparte o testy na hamowniach silnikowych oraz testy drogowe. Tego typu normy mają m.in. Volkswagen, MAN, Renault czy Scania.

Jeżeli na opakowaniu znajdują się aprobaty producentów oznacza to, że dany olej przeszedł surowe testy sprawdzające jego właściwości. Na opakowaniu może znaleźć się także informacja o rekomendacjach producentów.

Jaki olej na zimę? Czy w lato i w zimę należy stosować inny olej silnikowy?

Oleje samochodowe są w większości uniwersalne, na lato i na zimę. Olej należy wymieniać raz w roku, ponieważ zużywa się i traci parametry. Olej warto wymienić na jesień, aby w trudnych warunkach zimowych zachować pełną ochronę. Należy stosować olej wysokiej jakości o zgodnych parametrach.

Jesień jest porą roku, kiedy właściciele samochodów zaczynają przygotowywać swoje pojazdy na cięższe warunki pracy podczas zimy. Należy wówczas dokonać przeglądu stanu zimowego ogumienia, piór wycieraczek, a także filtrów powietrza silnika oraz kabiny. Na niskie temperatury szczególnie narażone są płyny eksploatacyjne, takie jak letni płyn do spryskiwaczy oraz płyn chłodniczy.

Jednym z głównych elementów, o który również należy zadbać jest olej silnikowy. Pierwsze, co powinniśmy zrobić, to sprawdzić czy nie zbliża się termin wymiany oleju. Jeśli wypada on w środku zimy, to lepiej wymienić go już na jesieni i nie martwić się o ochronę własnego silnika. Podczas eksploatacji w silniku olej traci swoje właściwości i może się okazać, że będą niewystarczające podczas dużych wahań temperatury oraz w wysokiej wilgotności w czasie zimy. Dlatego warto używać olejów najwyższej jakości, najlepiej olejów w pełni syntetycznych. Oleje te lepiej znoszą duże amplitudy temperatury i dłużej zachowują właściwości nadane przez bogaty pakiet dodatków. Oleje syntetyczne produkowane są także w niższych lepkościach, co ma szczególne znaczenie podczas rozruchu zimnego silnika w bardzo niskich temperaturach.

Jeżeli decydujemy się na wymianę oleju, to sprawdźmy, co zaleca producent pojazdu, a dokładnie naszego silnika. Wymagania lepkościowe oraz jakościowe można znaleźć w instrukcji obsługi lub w autoryzowanej stacji danej marki. Stosowanie oleju zgodnego z tymi zaleceniami zapewnia najlepszą ochronę silnika, a także zabezpiecza przed utratą gwarancji w przypadku nowszych pojazdów.

Lepkość oleju najczęściej wyrażana jest za pomocą specyfikacji SAE i widoczna jest na przedniej etykiecie butelki oleju, np. 5W-30. Pierwsza część symbolu („5W”) oznacza lepkość w niskich temperaturach, druga w wysokich. Im niższa wartość przy symbolu „W”, tym olej ma niższą lepkość w niskich temperaturach. Ma tym samym niższą temperaturą płynięcia, czyli temperaturę, w której kończą się właściwości smarne oleju. Dzięki niższej lepkości olej może lepiej chronić silnik w zimie. Niska lepkość oleju w niskich temperaturach ma szczególne znaczenie podczas zimnych rozruchów, gdyż stwarza mniejsze opory przeciw płynięciu co wpływa na łatwiejsze zasysanie oleju z miski olejowej i toczenia oleju w całym układzie smarowania.

Dlatego też, większość producentów olejów tworzy uniwersalne oleje silnikowe, zarówno na letnie, jak i zimowe warunki pogodowe. Ma to praktyczne skutki, bo nie trzeba zmieniać oleju przy każdorazowej zmianie klimatu. Lepkości nisko- i wysokotemperaturowe są dobrane w taki sposób, by olej doskonale chronił silnik w każdych warunkach. 

Uniwersalne oleje silnikowe mają także wyższy wskaźnik lepkości w porównaniu z olejami sezonowymi. Oznacza to, że zależność lepkości od temperatury otoczenia jest mniejsza, a olej dłużej i lepiej chroni silnik. Obecnie produkowane oleje silnikowe mają Viscosity Index na poziomie 160-170, podczas gdy w przypadku olejów sezonowych jest to około 100. Wysoki wskaźnik lepkości w olejach syntetycznych umożliwia stosowanie olejów w wydłużonych przebiegach między wymianami. W zależności od zaleceń producenta olej taki można wymieniać nawet co 30 tys. km lub co 2 lata, bez względu na warunki atmosferyczne.

Wbrew obiegowym opiniom, oleje energooszczędne o niskiej lepkości, np. SAE 0W-20, doskonale chronią silnik także w wysokich temperaturach. Wszystko dzięki w pełni syntetycznym bazom olejowym oraz starannie dobranym dodatkom, które tworzą odpowiedni film olejowy, także w ciepłym klimacie. Jakość oleju natomiast, ukryta jest w specyfikacjach, które spełnia dany olej. Są one najczęściej umieszczone na tylnej etykiecie butelki z olejem. Trzy najczęściej spotykane typy specyfikacji to: amerykańska specyfikacja API, europejska ACEA oraz liczne specyfikacje producentów silników. Wymagania jakościowe producentów pojazdów opierają się najczęściej na którejś z nich i warto korzystać z olejów posiadających najwyższe specyfikacje. Natomiast żadna specyfikacja jakościowa nie różnicuje olejów ze względu na klimat, w którym jeździ samochód.

Wskazane powyżej cechy i właściwości olejów silnikowych pokazują, że są one obecnie produkowane dla uniwersalnych zastosowań. Natomiast jakość ochrony w mieszanych, a przy tym i ekstremalnych warunkach, dość silnie zależy od jakości stosowanego oleju. A zatem, jeśli wiemy, że olej może nie wytrzymać ciężkich zimowych warunków, warto dokonać jego wymiany przed zimą.

Podstawą dbania o silnik w samochodzie jest regularna wymiana oleju i stosowanie oleju wysokiej jakości, zgodnie z wymaganiami producenta.
Sprawdź na stronie Motointegrator, jak przedstawiają się cenniki wymiany oleju w warsztatach w Twojej okolicy.