Oleje, płyny i smary

Kiedy wymieniać olej w samochodzie?

Olej silnikowy to najważniejszy płyn eksploatacyjny, dzięki któremu układ smarowania może pracować we właściwy sposób. Kiedy należy go wymieniać w silniku? Kiedy należy go wymieniać w manualnej i w automatycznej skrzyni biegów?
Motointegrator.com
17/03/2023
Kiedy wymieniać olej w samochodzie?

Na początku poradnika zajmiemy się olejem silnikowym.

Układ smarowania umożliwia właściwą pracę jednostki napędowej, ale tylko wtedy, gdy spełnione są cztery warunki:

  • układ jest w pełni sprawny, dzięki czemu może rozprowadzić olej pod ciśnieniem lub rozbryzgowo (pompa oleju jest sprawna i zapewnia odpowiednie ciśnienie)
  • zastosowany jest olej silnikowy o specyfice, zalecanej przez producenta pojazdu
  • w układzie znajduje się odpowiednia ilość oleju (powyżej poziomu minimum)
  • olej nie jest zużyty, nie jest zmieszany z innymi płynami eksploatacyjnymi (np. z płynem chłodniczym na skutek awarii uszczelki pod głowicą) i nie jest zanieczyszczony (na skutek zużytego filtra oleju, który nie jest w stanie odbierać zanieczyszczeń).

Częstotliwość wymian oleju silnikowego ma wpływ na trwałość jednostki napędowej, poziom jej awaryjności, zużycie paliwa i trwałość osprzętu (np. turbosprężarki). Terminowa wymiana oleju pozwala zapobiegać osadzaniu się nagaru, który jest utrapieniem nowoczesnych silników benzynowych o małej pojemności, tzw. downsizingowych. Utrzymywanie odpowiedniego poziomu oleju silnikowego pozwala utrzymać maksymalną żywotność wielu elementów, na przykład wspomnianej wcześniej turbiny i łańcuchowego napędu rozrządu.

Olej silnikowy odpowiada za:

  • redukcję tarcia pomiędzy pracującymi tłokami a cylindrami
  • zmniejszenie oporów pracy silnika (co ma wpływ na zużycie paliwa)
  • uszczelnienie luzów pomiędzy pracującymi elementami i uszczelnienie komór spalania
  • zmniejszenie hałasu (na skutek zmniejszonego tarcia)
  • chłodzenie pracujących elementów silnika
  • odprowadzanie zanieczyszczeń, które zatrzymuje filtr oleju
  • ochronę przed korozją (oleje zawierają szereg dodatków antykorozyjnych)

Co ile wymiana oleju w silniku?

Każdy producent samochodu ustala, co ile km przebiegu powinno się dokonywać wymiany oleju silnikowego i jaka ilość oleju jest potrzebna do wymiany. Ponadto producent samochodu określa specyfikację oleju silnikowego. Czasami producenci zalecają stosowanie oleju konkretnego producenta, ale najważniejsza jest specyfikacja.

Istnieją jednak pewne odstępstwa od normy i kontrowersje.

Niektórzy producenci nowoczesnych silników zalecają stosowanie olejów silnikowych tzw. long life, które powinno się wymieniać co 30 albo nawet co 50 tys. km przebiegu. Tymczasem zdaniem dużej części mechaników i specjalistów, graniczna data to 15 – 17 tys. km. Po tym przebiegu filtr oleju nie jest w stanie zatrzymywać zanieczyszczeń, a sam olej ulega zużyciu i traci właściwości smarne (na skutek powolnego, ale stałego mieszania się z minimalnymi ilościami paliwa) oraz antykorozyjne.

Poza tym mechanicy i specjaliści radzą, aby w autach, które są przede wszystkim eksploatowane w mieście, wymieniać olej częściej, co 10 – 12 tys. km przebiegu.

Zaleca się, aby w samochodach z instalacją gazową wymieniać olej co 10 tys. km przebiegu.

Co z samochodami, które nie są eksploatowane przez większą część roku i pokonują najwyżej kilkaset kilometrów, albo w ogóle nie jeżdżą? W takich autach należy dokonywać wymiany raz na rok.

W przypadku samochodów z silnikami wysokoprężnymi, wyposażonych w filtry cząstek stałych DPF i FAP, konieczne jest stosowanie olejów niskopopiołowych.

Przykładowe, różne zalecenia producentów samochodów, dotyczące wymiany oleju silnikowego:

  • Lancia Ypsilon 1.4 – co 15 tys. km – od 3.8 do 4.3 l oleju – specyfikacja API SH SAE 10W40
  • Toyota Corolla 1.6 (od 2006) – co 15 tys. km – od 3.9 do 4.2 l – specyfikacja oleju zmienia się wraz z kolejnymi latami eksploatacji auta – API SL 20W50, 15 W40, 5W30, 0W20
  • Volkswagen Golf IV 1.4 – co 30 tys. km - 5 l – specyfikacja: Volkswagen 500 00 (oleje lekkobieżny do silników benzynowych) lub Volkswagen 501 01 (olej silnikowy o wszechstronnym zastosowaniu do silników benzynowych)
  • Ford Focus 1.6 TDCI (2006) – co 40 tys. km lub co dwa lata – 3.4 – 3,8 l – specyfikacja Ford WSS M2C-913 C - SAE 5W30

Sprawdzanie ilości oleju samochodowego
banner-slide-0
banner-slide-1
banner-slide-2

Co ile wymiana oleju przekładniowego w manualnej skrzyni biegów?

Olej przekładniowy w manualnej skrzyni biegów pełni podobne funkcje, co w silniku. Smaruje pracujące elementy, chłodzi je, wycisza pracę skrzyni, ułatwia pracę mechanizmów, odprowadza z nich zanieczyszczenia i zmniejsza opory.

Wielu producentów w ogóle nie informuje o tym, że olej w manualnej skrzyni biegów powinno się wymieniać. Co gorsza, są osoby, które twierdzą, że olej long life wystarczy na całe, techniczne życie skrzyni, w praktyce ok. 200 – 250 tys. km przebiegu. Olej w manualu jednak powinno się wymieniać, gdyż ulega on zużyciu i traci swoje właściwości. Kiedy?

Najlepiej co 100 tys. km przebiegu albo co 6 lat.

Regularna wymiana oleju przekładniowego pozwola na przedłużenie życia skrzyni i na zapewnienie jej pełnej sprawności o każdej porze roku. Stary olej może powodować utrudnioną pracę skrzyni w czasie zimy. Tak samo, jak w przypadku silnika, ważne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu oleju.

Wymiana oleju w manualu jest prosta i nie należy do drogich. Producenci samochodów podają dokładną ilość oleju, jaka jest potrzebna oraz jego specyfikacje. Poniżej kilka przykładów.

Manual – co ile wymieniać olej?

  • Citroen C4 1.4 2005 – ilość: 2,0 l – specyfikacja: API GL5 SAE 75 W80
  • Opel Astra F 1.6 1995 – ilość: 1,6 l – specyfikacja Opel 1940764 (olej przekładniowy 75 W80)
  • Suzuki SX4 1.6 2006 – ilość: 2,5 l – specyfikacja 75 W90

Manual – przykładowy koszt wymiany oleju:

  • 5 l oleju przekładniowego 75 W 90

Tani olej – 20 zł / litr – cena 60 zł (3 opakowania x 1 l)

Droższy olej – 38 zł / litr – cena 114 zł (3 opak x 1 l)

Średni koszt wymiany oleju w warsztacie -  cena od 50 do 100 zł

Co ile wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów?

Olej przekładniowy (ATF – Automatic Transmission Fluid) smaruje pracujące części przekładni, odprowadza z niej zanieczyszczenia, chłodzi ją a także bierze udział w przekazywaniu sygnałów wykonawczych przez jednostkę sterującą pracą automatu (jazda w określonym kierunku, zmiana biegu).

Zaniechanie terminowej wymiany oleju ATF prowadzi do zniszczenia skrzyni automatycznej, bez względu na jej typ. Koszt naprawy automatu może przekroczyć 10 tys. zł. Poza samą wymianą oleju, automat wymaga także wymiany filtra skrzyni biegów (zatrzymuje m in opiłki metalowe). Większość filtrów jest niedroga (cena 50 – 100 zł), ale koszt niektórych może bardzo niemile zaskoczyć. Cena zależy od rocznika, modelu auta i producenta części. 

  • filtr Hans Pries do leciwego Audi 80 i 100 – 20 zł
  • filtr MANN do aut grupy VAG – 168 zł
  • zamiennik do skrzyni Multitronic (Audi) – 50 zł
  • filtr VAICO do BMW – cena 690 zł
  • bardzo drogie są filtry do aut marki Land Rover – ceny oryginalnych przekraczają 1000 zł 

Olej ATF należy wymieniać terminowo w każdym rodzaju automatycznej skrzyni biegów –w klasycznej skrzyni hydraulicznej, w skrzyni bezstopniowej CVT (np. Multitronic), a także w nowoczesnych skrzyniach dwusprzęgłowych DSG (stosowanych przez Volkswagena, Skodę, Audi i Seata) oraz PowerShift (stosowanych przez Ford i Volvo).

Także i w tym przypadku nie brakuje kontrowersji, bo są firmy, które twierdzą, że w ich produktach nie trzeba wymieniać oleju w ogóle. Mechanicy twierdzą inaczej – każdy automat wymaga terminowej wymiany oleju ATF. W przeciwnym wypadku dojdzie do uszkodzenia automatu.”

Automat – co ile wymieniać olej?

W pierwszej kolejności należy zapoznać się ze wskazaniami producenta samochodu. Jeśli producent nie precyzuje, kiedy dokonać wymiany, lub twierdzi, że oleju nie trzeba wymieniać w ogóle, pierwszej wymiany powinno się dokonać po 80 – 100 tys. km przebiegu, a kolejnych co 30 tys. km przebiegu.

Informacje, co do interwału wymiany oleju w skrzyni zamieszczają też często sami producenci skrzyń. Np. firma ZF zaleca w swoich skrzyniach wymianę nie rzadziej niż co 50 tys. km przebiegu.

Automat – jaka ilość oleju i jaka specyfikacja?

  • Ford Mondeo 2.0 TDCi (2007)

ilość – 7,0 l

specyfikacja – Ford WSS M2C924-A

  • Audi A4 3.0 (2005)

ilość (skrzynia typ 01J) – do 5 l (łącznie 7,5l)

specyfikacja – G 052 180 A   

  • Renault Laguna III 2.0 dCi (2007)

Ilość – 3,2 l

Specyfikacja – Elf Matic J6

Najlepszym sposobem na wymianę oleju w skrzyni automatycznej dowolnego typu jest wymiana dynamiczna. Pozwala ona usunąć cały stary olej z układu, który jest wypłukiwany przy użyciu świeżego oleju ATF. Jednakże trzeba liczyć się z koniecznością zakupu dodatkowej ilości oleju ATF. 

Przykładowy koszt wymiany oleju – automat stosowany w autach Volkswagen, Skoda, Audi i Seat:

  • Filtr skrzyni biegów – 170 zł
  • Olej przekładniowy – 7 litrów plus 5 litrów na tzw. przepłukanie – 12 l x 47,50 zł – 570 zł
  • Cena usługi – 600 zł

Łącznie – 1340 zł

Znajdź warsztaty wykonujące usługę wymiany oleju i filtra oleju w swojej okolicy:

Rekomendowane przez Motointegrator.com

Zobacz wszystkie poradniki

Masz problem z samochodem? Zarezerwuj wizytę w najbliższym warsztacie

Zobacz wszystkie warsztaty