System start stop – co to jest i jak działa inteligentne ładowanie akumulatora?

Spis treści:

1. Co to jest system start stop?
2. Jak działa system start stop?
3. Czym jest inteligentne ładowanie akumulatora?
4. Wady systemu start stop
5. Jak jeździć autem z systemem start stop?

Początkowo system start stop nie spotkał się z pozytywnym odzewem. Wielu kierowcom działanie systemu nie przypadło do gustu, bo przypominało… usterkę. Moment, w którym auto się zatrzymuje, a jego silnik gaśnie, w pierwszej chwili może być nieco stresujący. To zaskoczenie mija jednak bardzo szybko. Do działania systemu da się przyzwyczaić już po kilku przejażdżkach samochodem. Jaka idea stoi systemem start stop i czy używanie go rzeczywiście ma sens?

Co to jest system start stop?

Nadmierna emisja spalin to problem, z którym muszą mierzyć się wszyscy producenci samochodów wyposażonych w silniki spalinowe. W jakich momentach silnik nie musi pracować i generować szkodliwych związków? Na postoju! Według normy New European Driving Cycle (NEDC) samochody w europie aż przez 25% czasu pracują na biegu jałowym. Wystarczy więc wyłączyć jednostkę, aby z rury wydechowej przestały wydobywać się spaliny. Oczywiście nie trzeba robić tego ręcznie — w nowoczesnych samochodach zajmuje się tym elektroniczny system start stop.

Oprócz zmniejszenia emisji spalin system start stop ma jeszcze jedną ważną zaletę, mianowicie pozwala oszczędzić sporą ilość paliwa. Postoje na światłach, przejazdach kolejowych lub w korku mogą trwać nawet kilka minut, podczas których paliwo jest marnowane. Da się, rzecz jasna, zgasić silnik samodzielnie, jednak skuteczniej zrobi to system start stop. Co to oznacza? Otóż aktywuje się on automatycznie, zaraz po tym jak samochód się zatrzyma. Dzięki temu kierowca nie musi o niczym pamiętać ani niczego włączać. O działaniu układu poinformuje go podświetlona kontrolka start stop.

Co istotne, mimo że silnik jest wyłączony, wszystkie pozostałe systemy działają. Nie trzeba więc obawiać się utraty wspomagania kierownicy czy hamulców, jak w przypadku nagłego zgaśnięcia silnika w autach bez tego systemu. Zasilania nie straci też elektronika: wyświetlacze, wycieraczki, ogrzewanie, klimatyzacja czy system audio. Energii dostarczy do nich pojemny akumulator, a nie – jak w momencie pracy silnika – alternator.

Co mają zrobić kierowcy, którym nie podoba się interwencja elektroniki? W większości pojazdów można w prosty sposób zdezaktywować system. Wystarczy kliknąć jeden przycisk, a komputer nie będzie wyłączał silnika na postoju. Niestety, trzeba to robić za każdym razem – podczas kolejnej jazdy system start stop włączy się ponownie. Jeśli więc kontrolka start stop doprowadza Cię do szału, rozwiązaniem będzie wizyta u diagnosty, który jest w stanie wyłączyć system na stałe.

Polecamy również: Zwiększone spalanie Diesla – przyczyny. Sprawdź, co mogło się stać

Jak działa system start stop?

System start stop działa w taki sposób, że po zatrzymaniu samochodu, np. na skrzyżowaniu, automatycznie wyłącza silnik w celu ograniczania spalania i emisji spalin. Dzieje się tak dzięki czujnikom, które wykrywają brak ruchu kół i przekazują tę informację do jednostki sterującej. Działanie systemu uzależnione jest też od innych parametrów, m.in.:

• temperatury silnika,
• naładowania akumulatora,
• aktualnego poboru prądu,
• temperatury turbosprężarki,
• nacisku na pedał hamulca,
• pochylenia terenu,
• wrzuconego biegu,
• wciśnięcia sprzęgła.

System ten analizuje wiele czynników, aby zatrzymywanie samochodu i ruszanie z miejsca było jak najbardziej płynne. Jeśli zgaszenie silnika mogłoby obniżyć jego żywotność lub nadmiernie rozładowałby akumulator, sterownik nie uruchomi systemu start-stop. Warto też pamiętać, że działanie systemu różni się w zależności od tego, czy samochód wyposażony jest w automatyczną, czy manualną skrzynię biegów.

• W autach z automatyczną skrzynią biegów silnik może wyłączyć się już przy niewielkiej prędkości, w trakcie dojazdu do świateł lub skrzyżowania. Wystarczy, że kierowca przytrzyma przez dłuższy czas pedał hamowania, a auto zacznie powoli się toczyć. Ponowne uruchomienie silnika jest bardzo proste – wystarczy zdjąć nogę z pedału hamulca lub nawet zredukować siłę nacisku. Nie musisz więc obawiać się, że stracisz okazję do płynnego włączenia się do ruchu lub wystartowania na zielonym świetle.
• W samochodach z manualną skrzynią biegów działanie systemu start stop jest nieco bardziej skomplikowane. System ten uruchamia się dopiero po całkowitym zatrzymaniu auta, gdy skrzynia biegów jest w pozycji neutralnej. Jeśli więc kierowca zatrzyma samochód z wciśniętym sprzęgłem, silnik nie zgaśnie. Kiedy uruchamia się silnik zgaszony przez system start stop? Rozrusznik aktywuje się tuż po wciśnięciu sprzęgła, więc po wrzuceniu biegu auto jest już gotowe do dalszej jazdy.

Wiele aut z tym systemem jest również wyposażonych w system odzyskiwania energii hamowania, która jest magazynowana przez akumulator. Taki sposób działania rzutuje w dłuższym czasie na bezawaryjność auta i wymaga wzmocnionego akumulatora, rozrusznika i alternatora. Z powodu znacznego i zmiennego obciążenia instalacji elektrycznej konieczny jest również system inteligentnego ładowania.

Czym jest inteligentne ładowanie akumulatora?

W pojazdach z układami start stop występują zmienne napięcia, a akumulator musi wytrzymywać głębokie rozładowanie, nie tracąc przy tym swojej pojemności i pozostałych parametrów. Z tego powodu zastosowanie klasycznego, zwykłego akumulatora może doprowadzić do jego szybkiego zniszczenia. W autach z systemem start stop stosuje się więc akumulatory generujące większy prąd rozruchowy – głównie EFB i AGM. Mają one podwyższoną odporność na głębokie rozładowanie i dobrze znoszą częste cykle ładowania. Dzięki temu są w stanie obsłużyć większy rozrusznik, będący ważnym elementem aut wyposażonych w start stop.

Jednym z elementów chroniących akumulator i pojazd jest system inteligentnego ładowania. Inteligentne ładowanie akumulatora działa na zasadzie połączenia baterii z czujnikiem monitorującym jego ogólny stan (naładowanie i pojemność) oraz współdziałanie z pozostałymi układami. Inteligentny system ładowania wykorzystuje centralną jednostkę sterującą (ECU) oraz pozostałe sterowniki elektroniczne zamontowane w samochodzie, aby optymalnie zarządzać dystrybucją energii. Pozwala to na dużą poprawę wydajności, co jest niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania. 

Ładowanie akumulatora start stop w ten sposób pozwala uniknąć przegrzania i uszkodzenia, a także przedłuża jego żywotność. System ten współpracuje też z układem odzyskiwania energii, dzięki czemu prąd pozyskiwany do uzupełnienia zapasów akumulatora może pochodzić z hamowania, a nie z pracy silnika. To dodatkowa oszczędność paliwa oraz hamulców. W momencie używania rekuperacji zużycie okładzin hamulcowych i tarcz jest znacznie mniejsze. 

Dowiedz się więcej: Auto nie odpala, akumulator sprawny – gdzie szukać przyczyny problemu?

Wady systemu start stop

Są jednak również pewne utrudnienia, o których należy pamiętać. Jednym z nich są wyższe ceny akumulatorów przeznaczonych do tego typu pojazdów. Inna to wyższy poziom skomplikowania obsługi i potencjalnych napraw. Podczas ewentualnej wymiany akumulatora konieczne jest skorzystanie z testera diagnostycznego, który pozwoli na połączenie się z ECU i weryfikację wartości ustawień dla nowej baterii. 

W razie potrzeby doładowania akumulatora należy postępować ściśle według wskazań producenta. Ładowanie akumulatora start stop może wymagać wykorzystania odpowiedniego prostownika. Najnowsza generacja ładowarek jest w stanie sprawdzić poziom naładowania akumulatora i ładować go w jak najkrótszym czasie, ale bez ryzyka uszkodzenia i przeładowania. Dzięki temu udaje się ładować i przywracać do użytku akumulatory w stanie skrajnego rozładowania.

Jak jeździć autem z systemem start stop?

Auta wyposażone w system start-stop i inteligentny system ładowania wymagają pewnego przyzwyczajenia. Przykładowo, może być tak, że system, który wcześniej podczas każdego zatrzymania wyłączał silnik, nagle przestaje tak robić. Niekoniecznie świadczy to o usterce systemu, albowiem znacznie bardziej prawdopodobne jest to, że akumulator potrzebuje po prostu dodatkowego podładowania. Ponieważ system bez przerwy monitoruje stan obciążenia i ładowania akumulatora, to zachowanie auta może się zmieniać w zależności od okoliczności, co bywa dla niektórych kierowców zaskoczeniem. Zanim pomyślisz, że to awaria systemu start stop, upewnij się, w jakich warunkach układ nie unieruchamia silnika.

Jak jeździć samochodem wyposażonym w system start stop? Układ ten zaprojektowany jest w taki sposób, aby kierowca nie musiał wykonywać żadnych dodatkowych czynności. W sprawnie działającym systemie silnik powinien włączyć się, zanim jeszcze kierowca zdąży wcisnąć pedał gazu. Mimo to trzeba się liczyć z tym, że ruszanie z miejsca może potrwać nieco dłużej. Czasami warto więc nieco oszukać system start stop. Co to znaczy? Można odrobinę wcześniej zdjąć nogę z hamulca albo wrzucić pierwszy bieg, zanim pojawi się okazja do włączenia się do ruchu. Dzięki temu w momencie nadejścia tej chwili silnik będzie już gotowy do startu.

Okiełznanie systemu start stop zajmuje kilka chwil, ale warto nauczyć się wykorzystywać jego mocne strony. To pomocny układ, który pozwala oszczędzić nawet do 10% paliwa (zazwyczaj ok. 1-3%), ale ma też ciemne strony. Zbyt częste wyłączanie i włączanie silnika prowadzi do przyspieszonej eksploatacji wielu części samochodu, stąd w niektórych drogowych scenariuszach lepiej wcisnąć przycisk i dezaktywować system. Warto to zrobić chociażby w dużym gąszczu aut, gdy jazda jest mocno szarpana i nerwowa. W takich warunkach włączanie się do ruchu lub zmiana pasów zależy od ułamków sekundy, więc gasnący silnik może jedynie przeszkadzać – ostrzega ekspert Motointegrator.com.

Masz samochód z systemem start stop i czujesz, że nie działa on prawidłowo? Jeśli jest opieszały, zawiesza się lub interweniuje w nieodpowiednich sytuacjach, sprawdź auto w profesjonalnym warsztacie. Diagnostykę systemu wykonasz w warsztacie znalezionym w wyszukiwarce Motintegrator.com.